No 6 - juli 2020
Werkgroep Stinzentuin Mildenburg
Vrijwilligers van het Zuid-Hollands Landschap
O.l.v. René Vervoort en bestaat verder uit
Erik de Boer, Corrie Engelblik,
Michael van der Kaay en Peter Moree
Nieuwsbrief Stinzentuin Mildenburg
Redaktie: Jan Engelblik
Website: www.stinzentuin-mildenburg.nl
Contact: webmaster@stinzentuin-mildenburg.nl
Uitschrijven: Uitschrijven van de nieuwsbrief
Vrijwilligers Zuid Hollands Landschap
Juli staat in het teken van de Parnassia rond de
bosvijver
Parnassia palustris Bloeitijd: juli - september Parnassia (Parnassia palustris), vroeger parnaskruid, is een plant die in het APG III-systeem tot de kardinaalsmutsfamilie (Celastraceae) wordt gerekend. De tot 30 cm hoge plant bloeit van juli tot in september. De paar wortelstandige bladeren hebben een lange steel en een vaak hartvormige voet. De bloem staat op een rechtopgaande kantige stengel waaraan zich ongeveer halverwege een zittend blad bevindt. Dit blad is ook hartvormig en de twee lobben van de bladvoet zijn bijna stengelomvattend. De vijf kroonbladen zijn wit met groenige parallel-lopende nerven. In de bloem staan vijf staminoda (vergroeide onvruchtbare meeldraden), die eindigen in een reeks goudkleurige knopjes. Ze zijn bedoeld om insecten te lokken die nectar vinden aan de voet van deze meeldraden. Voor elk kroonblaadje staat er een. De vruchtbare meeldraden wisselen af met de staminoda. De bomvormige doosvrucht opent met vier kleppen.
Inschrijven: Inschrijven voor de nieuwsbrief
Zomerklokje
Juli
De interessante bloeistadia van de parnassia.
De knop
Bloem met 5 kroonbladeren.
•
De bloem is nog mannelijk, de stempels zijn nog verborgen.
•
De 5 meeldraden zijn nog niet ontvouwd .
•
Elke dag ontvouwt zich 1 meeldraad
Na drie dagen
•
Nog 2 meedraden zijn intact
•
De bloem is nog mannelijk.
•
De meeldraden buigen na de rijpheid naar buiten en verliezen dan de
helmknop.
•
De “gele kroontjes” zijn fopmeeldraden om insecten te lokken.
•
Alle meeldraden hebben hun helmknop verloren en hebben hun stuifmeel
afgegeven.
•
De bloem is nu vrouwelijk.
•
Het middenstuk wordt langzaam roze.
•
De vrucht is nog niet verdroogd.
•
Het is een doosvrucht en de (stof) zaden worden door de wind verspreid nadat
de vier kleppen zich geopend hebben.
Klimop bremraap
Orobanche hederae
Bloeitijd: mei - augustus
De bremraap staat weer in de Stinzentuin.
Geen stinzenplant, maar wel bIzonder. In de schaduw bij de klimop is deze bremraap te
vinden. De klimopbremraap (Orobanche hederae) is een lage tot middelhoge (10–60 cm),
bleke, overblijvende plant uit de bremraapfamilie (Orobanchaceae). Hij parasiteert met
zuigwortels op de wortels van de klimop en zelden op andere - gekweekte - Araliaceae.
De soort staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als zeldzaam en stabiel of
toegenomen. Hij groeit op beschaduwde tot half beschaduwde plaatsen op vochtige,
humushoudende, kalkrijke grond en stenige plaatsen als loofbossen, heggen, parken,
bolwerken, plantsoenen en oude muren. De plant bloeit van mei tot en met augustus en
de bloemen zijn crème met een paars aangelopen rand.
Heksenkruid
Circeae lutetania Bloeitijd: Juni - juli
n loofbossen die in het voorjaar gekenmerkt worden door een behoorlijk uitbundig
optredende voorjaarsflora vind je in de zomer vaak als belangrijkste kruidachtige soort
het Groot heksenkruid, Circeae lutetiana. De planten hebben ondergrondse uitlopers
waarmee ze hele plakkaten kunnen vormen. Aan de rechtopstaande stengels komen
vertakte trossen met kleine bloemen. Deze zijn tweetallig regelmatig, maar lijken
daardoor wat op tweezijdig symmetrische bloemen. De kleur van de twee kroonbladen
is roze-achtig wit. De vruchten zijn kleine klitvruchten met stijve gekromde haren.
Daarmee kunnen deze aan de vacht van dieren blijven hangen.
Bron: Wikipedia
Betonie
De betonie of het koortskruid (Stachys officinalis, synoniem: Betonica officinalis) is een plant
uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). De soort staat op de Nederlandse- en Belgische Rode
lijst van planten als zeer zeldzaam en sterk in aantal afgenomen.
De plant wordt 30-90 cm hoog en bloeit van juni tot augustus met paarsrode, soms witte
bloemen
In de Griekse en Romeinse oudheid
werd de Betonie veel als
braakmiddel en bij het stelpen van
bloed toegepast. Pedanius
Dioscorides beschreef al de
werking op het zenuwstelsel en
Antonia Musa beschreef in De
Herba Vettonica 47 kwalen,
waartegen betonie als
geneeskrachtig kruid gebruikt kon
worden. In de Middeleeuwen werd
de plant gebruikt bij bezweringen.
Tegenwoordig worden de in de
plant voorkomende werkzame
stoffen gebruikt bij aandoeningen
van de luchtwegen, diarree en
blaasontsteking.
Kijk daar…… !
Een moeraswespenorchis !
Foto’s: Peter Moree
No 6-juli 2020
Werkgroep Stinzentuin Mildenburg
Vrijwilligers van het Zuid-Hollands Landschap
O.l.v. René Vervoort en bestaat verder uit
Erik de Boer, Corrie Engelblik,
Michael van der Kaay en Peter Moree
Nieuwsbrief Stinzentuin Mildenburg
Redaktie: Jan Engelblik
Website: www.stinzentuin-mildenburg.nl
Contact: webmaster@stinzentuin-mildenburg.nl
Uitschrijven: Uitschrijven van de nieuwsbrief
Vrijwilligers Zuid Hollands Landschap
Inschrijven: Inschrijven voor de nieuwsbrief
Juli
Juli staat in het teken van de
Parnassia rond de bosvijver
Parnassia palustris Bloeitijd: juli - september Parnassia (Parnassia palustris), vroeger parnaskruid, is een plant die in het APG III-systeem tot de kardinaalsmutsfamilie (Celastraceae) wordt gerekend. De tot 30 cm hoge plant bloeit van juli tot in september. De paar wortelstandige bladeren hebben een lange steel en een vaak hartvormige voet. De bloem staat op een rechtopgaande kantige stengel waaraan zich ongeveer halverwege een zittend blad bevindt. Dit blad is ook hartvormig en de twee lobben van de bladvoet zijn bijna stengelomvattend. De vijf kroonbladen zijn wit met groenige parallel-lopende nerven. In de bloem staan vijf staminoda (vergroeide onvruchtbare meeldraden), die eindigen in een reeks goudkleurige knopjes. Ze zijn bedoeld om insecten te lokken die nectar vinden aan de voet van deze meeldraden. Voor elk kroonblaadje staat er een. De vruchtbare meeldraden wisselen af met de staminoda. De bomvormige doosvrucht opent met vier kleppen.
De interessante bloeistadia van de parnassia.
De knop
Bloem met 5 kroonbladeren.
•
De bloem is nog mannelijk, de stempels zijn nog
verborgen.
•
De 5 meeldraden zijn nog niet ontvouwd .
•
Elke dag ontvouwt zich 1 meeldraad
Na drie dagen
•
De bloem is nog mannelijk.
•
Nog 2 meeldraden intakt. De meeldraden buigen na de
rijpheid naar buiten en verliezen dan de helmknop.
•
De “gele kroontjes” zijn fopmeeldraden om insecten te
lokken.
•
Alle meeldraden hebben hun helmknop verloren en
hebben hun stuifmeel afgegeven.
•
De bloem is nu vrouwelijk.
•
Het middenstuk wordt langzaam roze.
•
De vrucht is nog niet verdroogd.
•
Het is een doosvrucht en de (stof) zaden worden door
de wind verspreid, nadat de vier kleppen zich geopend
hebben.
Klimop bremraap
Orobanche hederae
Bloeitijd: mei - augustus
De bremraap staat weer in de
Stinzentuin.
Geen stinzenplant, maar wel
bIzonder. In de schaduw bij de
klimop is deze bremraap te
vinden.
De klimopbremraap (Orobanche hederae) is een lage
tot middelhoge (10–60 cm), bleke, overblijvende plant
uit de bremraapfamilie (Orobanchaceae). Hij parasiteert
met zuigwortels op de wortels van de klimop en zelden
op andere - gekweekte - Araliaceae. De soort staat op
de Nederlandse Rode lijst van planten als zeldzaam en
stabiel of toegenomen. Hij groeit op beschaduwde tot
half beschaduwde plaatsen op vochtige,
humushoudende, kalkrijke grond en stenige plaatsen
als loofbossen, heggen, parken, bolwerken,
plantsoenen en oude muren. De plant bloeit van mei
tot en met augustus en de bloemen zijn crème met een
paars aangelopen rand.
Heksenkruid
Circeae lutetania Bloeitijd: juni - juli
n loofbossen die in het voorjaar gekenmerkt worden
door een behoorlijk uitbundig optredende
voorjaarsflora vind je in de zomer vaak als
belangrijkste kruidachtige soort het Groot
heksenkruid, Circeae lutetiana. De planten hebben
ondergrondse uitlopers waarmee ze hele plakkaten
kunnen vormen. Aan de rechtopstaande stengels
komen vertakte trossen met kleine bloemen. Deze
zijn tweetallig regelmatig, maar lijken daardoor wat
op tweezijdig symmetrische bloemen. De kleur van
de twee kroonbladen is roze-achtig wit. De vruchten
zijn kleine klitvruchten met stijve gekromde haren.
Daarmee kunnen deze aan de vacht van dieren
blijven hangen.
Bron: Wikipedia
Betonie
De betonie of het koortskruid (Stachys officinalis,
synoniem: Betonica officinalis) is een plant uit de
lipbloemenfamilie (Lamiaceae). De soort staat op de
Nederlandse- en Belgische Rode lijst van planten als zeer
zeldzaam en sterk in aantal afgenomen.
De plant wordt 30-90 cm hoog en bloeit van juni tot
augustus met paarsrode, soms witte bloemen
In de Griekse en Romeinse oudheid werd de Betonie veel
als braakmiddel en bij het stelpen van bloed toegepast.
Pedanius Dioscorides beschreef al de werking op het
zenuwstelsel en Antonia Musa beschreef in De Herba
Vettonica 47 kwalen, waartegen betonie als
geneeskrachtig kruid gebruikt kon worden. In de
Middeleeuwen werd de plant gebruikt bij bezweringen.
Tegenwoordig worden de in de plant voorkomende
werkzame stoffen gebruikt bij aandoeningen van de
luchtwegen, diarree en blaasontsteking.
Kijk daar…… Een moeraswespenorchis!
(Foto: Peter Moree)
(Foto: Peter Moree)
