No 10 - december 2020
Werkgroep Stinzentuin Mildenburg
Vrijwilligers van het Zuid-Hollands Landschap
O.l.v. René Vervoort en bestaat verder uit
Erik de Boer, Corrie Engelblik,
Michael van der Kaay en Peter Moree
Nieuwsbrief Stinzentuin Mildenburg
Redaktie: Jan Engelblik
Website: www.stinzentuin-mildenburg.nl
Contact: webmaster@stinzentuin-mildenburg.nl
Uitschrijven: Uitschrijven van de nieuwsbrief
Vrijwilligers Zuid Hollands Landschap
Zomerklokje
Cyclame Neapolitanum
Alle nieuwsbrieven zijn H I E R te openen
Tot ziens in het nieuw jaar!
December
cyclamen
hederifolium
Na de bloei verschijnen de zaden. Deze
cyclaam heeft een heel eigen manier om
zijn zaden te beschermen: de bloem
stengel krult zich op tot een spiraaltje,
waarbinnen het zaadje beschermd is. Elk
zaad is voorzien van een 'mierenbroodje',
een zoet stukje materiaal. In het voorjaar
komen de mieren die mierenbroodjes
verzamelen en zo zaaien ze -en passant-
de cyclamen her en der in de border.
Bron: ‘t Groentje
Cyclame Coum
Cyclame Coum
Cyclame coum
Bloeitijd: november - februari (De cyclame van Coa - Oost Sicilië) Wordt gevonden
van Bulgarije tot Israel, zowel in kust- als bergstreken. Is een zeer variabele soort.
De bladeren zijn rond of niervormig met of zonder witte tekening. Zij komen in de
herfst uit en blijven tot het einde van de lente. De bloemen, die meer gedrongen
zijn dan die van andere soorten, kunnen bloeien van eind december tot midden
april. De kleur van de bloemen varieert van wit tot magenta met een
paarsachtige vlek aan de basis; Cyclame coum albissimum, met glanzende egaal
groene bladeren, heeft puur witte bloemen (zonder vlek aan de basis)
De geschiedenis van saffraan
De geschiedenis van de saffraankrokus is niet
helemaal zeker. Veel mensen geloven dat de Crocus
Sativus een mutatie is van Crocus Cartwrightianus,
een krokus soort die destijds in Griekenland in het
wild voorkwam, en werd geselecteerd en
gedomesticeerd in Kreta tijdens de late Bronstijd.
Zeker is dat de saffraanteelt al meer dan 4000 jaar
oud is.
De oude Grieken gebruikten saffraan vanwege de
aromatische eigenschappen en vanwege zijn kleur
eigenschappen. De meerderheid van de bevolking van het oude Griekenland
had zwart haar, en omdat de favoriete haarkleur blond was, gebruikten ze
gele kleurstoffen om hun haar te verven. Ze gebruikten een mengsel van
saffraan en kalium water.
In Griekenland, werden ook fresco's gevonden waarop de saffraanoogst wordt
weergegeven, daterend uit 1600-1500 voor Christus, zoals het beroemde fresco
in het paleis van Knossos op het eiland Kreta.
Saffraan was ook al bekend bij de oude Egyptenaren. Farao's gebruikten
saffraan als smaakmaker en als afrodisiacum. Tevens gebruikten ze het om hun
baden, huizen en tempels te parfumeren. In het late Hellenistische Egypte
gebruikte Cleopatra saffraan in haar baden zodat het liefdesspel nog
aangenamer zou zijn.
In het oude Perzië werd de teelt van saffraan aanzienlijk uitgebreid. Het werd
geteeld in Derbena en Isfahan in de 10e eeuw voor Christus. Er zijn daar
saffraandraadjes ontdekt die ingeweven waren in oude koninklijke Perzische
tapijten en in lijkwaden.
Darius de Grote van Perzië (500 voor Christus) gaf opdracht aan zijn
gouverneurs om er op toe te zien dat saffraancrocus werd geplant in de verre
noordelijke regio's van het Perzische Rijk (in de Kaukasus).
Vanwege zijn waarde is saffraan altijd een symbool van rijkdom en elegantie
geweest. De heersende klassen van de oude keizerrijken gebruikten het om hun
voedsel meer smaak te geven, om hun gewaden te verven en hun balzalen te
parfumeren. Saffraan werd door de oude Perzische gelovigen ritueel geofferd
om hun goden te aanbidden en als medicijn.
Later werd Perzische saffraan veel gebruikt door Alexander de Grote en zijn
troepen tijdens hun veldtochten door Azië. Ze mengden saffraan met thee en
aten saffraanrijst. Alexander zelf gebruikte saffraan vooral in zijn warme
badwater, omdat hij dacht dat het zijn vele wonden zou genezen.
Ten minste 500 jaar voor Christus, had de saffraan teelt
zich ook verspreid vanuit Perzië naar het oosten van India.
Daar werd besloten, na de dood van Boeddha, dat de
gewaden van boeddhistische priesters voor altijd met
saffraan gekleurd moesten worden.
In de loop van 100 jaar voor Christus werd er ook saffraan
uit Perzië naar China geëxporteerd, samen met
komkommers, uien, jasmijn en wijnstokken. Het Romeinse Rijk importeerde zijn
saffraan natuurlijk ook uit Perzië.
Bij de val van het Romeinse Rijk, werd de saffraanteelt door de Moren in Europa
geïntroduceerd, eerst in Spanje en later in delen van Frankrijk en Zuid-Italië.
René Vervoort
De
wenst
jullie een
een heel fijn
Kerstfeest
en een gezond
tweeduizendeenentwintig
Werkgroep
Stinzentuin